Noorderkwartier

Op 27 september 1927 belegt de (neutrale) woningbouwvereniging Ons Belang een bijeenkomst om een buurtvereniging op te richten in Plan Noord. Daar heeft ze vanaf 1915 een aantal woningbouwcomplexen gebouwd. Zuiderkwartier-secretaris West wordt uitgenodigd en dus wordt het een buurt- en speeltuinvereniging. Ons Belang-secretaris P.J. Pont wordt voorzitter.

Het duurt even voor er een plek wordt gevonden om de speeltuin te realiseren. Hoewel Pont in 1928 nog schrijft zeker te weten dat de gemeente snel over de brug zal komen, duurt het tot 16 juli 1932 voor de speeltuin aan de Anna van Saksenstraat geopend wordt. De houten bakschommels worden overigens in 1938 vervangen door minder gevaarlijk zogenaamde “jasz-schommels” – inmiddels allang weer vervangen, ook vanwege de veiligheid.

In de jaren voordat de speeltuin opent, organiseert Noorderkwartier tuinfeesten voor de kinderen in Oud Hortuszicht, Sinterklaasfeesten en propaganda-feestavonden (voor de volwassenen) in zalen in de stad en kinderuitstapjes naar andere steden. In die tijd heeft Noorderkwartier al een eigen kinderkoor.

Sinterklaasfeesten en uitstapjes organiseert Noorderkwartier nog steeds wanneer de speeltuin er is, al moet men nog steeds voor het Sinterklaasfeest en gezellige buurtavonden uitwijken naar de binnenstad. Tuinfeesten, met wedstrijden voor versierde fietsen, driewielers, autopeds, poppenwagens en ‘vliegende hollanders’ kunnen wel op de speeltuin gehouden worden. Voor de grote jaarlijkse vliegerwedstrijd was in de buurt nog ruimte genoeg. En natuurlijk had Noorderkwartier ook haar eigen korfbalclub .

Probleem voor andere activiteiten is dat Noorderkwartier heel lang geen eigen clubhuis heeft. De andere speeltuinen hebben die in het begin ook niet. Maar terwijl de meeste anderen er een krijgen in de loop van de jaren vijftig, duurt het hier tot 1970 voordat het kan worden geopend. Het wordt ’t Krantje gedoopt.

Het eind van de jaren dertig en de oorlogsjaren zijn moeilijk voor Noorderkwartier. In deze wat armere wijk is de werkloosheid vanwege de crisis groot. Elke uitgave is er een en het ledental loopt terug van 235 in 1932 tot 75 in 1938. Tijdens de Hongerwinter (1944-45) verdwijnt bijna al het speelmateriaal in noodkachels en uiteindelijk wordt de tuin ook nog in beslag genomen door de Duitse bezetter. Na de oorlog moet de speeltuin opnieuw opgebouwd worden.

Dat lukt. De bijna overleden vereniging komt weer tot leven. Het ledental groeit tot zo’n 215 in 1961.

In 1970 krijgt Noorderkwartier dan wel haar clubhuis, er breken daarna weer zware tijden aan. Enerzijds vergrijst de buurt. Er zijn steeds minder kinderen. Anderzijds is het een onrustige periode door de stadsvernieuwing. Een groot deel van de vooroorlogse woningen van Ons Belang wordt gesloopt en vervangen door nieuwe.

Het is te danken aan onverzettelijke vrijwilligers dat Noorderkwartier deze jaren overleeft. Maar begin 21^e eeuw is het duidelijk dat de speeltuin achtergebleven is. Er staat zelfs nog een draaimolen uit 1932, en die voldoet natuurlijk niet aan hedendaagse veiligheidsvoorschriften. Men vreest de middelen voor de noodzakelijke renovatie niet bij elkaar te krijgen. Uiteindelijk is speeltuin Noorderkwartier toch volledig vernieuwd. Toch kwijnt de speeltuin daarna.

Dat verandert wanneer begin 2021 een nieuw, jong bestuur het stokje overneemt van het oude, dat er tientallen jaren zit. De tuin en het clubhuis worden opnieuw opgeknapt. Er komt een moestuin. De tuin gaat weer vaker open. Het ledental groeit weer. In het clubhuis vinden opnieuw activiteiten plaats, deels via verhuur. Er wordt een lente- en zomerfeest georganiseerd voor de buurt en een wereldcultuurdag. Graag wil men ook voor de jeugd van 12 tot 17 activiteiten organiseren. Plannen zat.

De nieuwe bestuursleden komen vooral uit Groenoord, waar geen speeltuinvereniging meer is [link], maar waar sinds 2009 volop nieuwe woningen zijn gebouwd. De bewoners daarvan verschillen van de oudere bevolking van dit deel van Leiden Noord: hoger opgeleid, hogere inkomens. Via haar activiteiten wil de speeltuinvereniging een brug slaan tussen de verschillende sociale en culturele groepen in de wijk. Punt van zorg is wat de gevolgen zijn van de plannen van woningbouwvereniging De Sleutels met de woningen rond de speeltuin. Bron https://speeltuinenleiden.nl/toen-en-nu/b-noorderkwartier/